وضعیت ایران در حقوق کودک/حقوقی که از کودکان تضییع می‌شود
امیدواریم با رونمایی از این سند و اجرایی‌شدن آن شاهد اتفاقات خوبی در جامعه باشیم. دفاع از حقوق کودکان، نه به‌عنوان یک کار کارمندی، بلکه به‌عنوان یک عشق باید در دستور کار ما قرار گیرد؛ زیرا آینده این کشور در دست کودکان است. این سند شروع راه رسیدن به حقوق کودک است و قابل نقد و بررسی است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهرخانه، نشست رونمایی از اثر نهاد ملی حمایت از کودک عصر روز گذشته با حضور مسئولان در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد.
در این نشست، دکتر مصطفی معین؛ رییس هیئت مدیره مؤسسه رحمان طی سخنانی با اشاره به این‌که در ۱۰۰ سال اخیر نابرابری‌های جهانی رو به افزایش است، بیان داشت: نابرابری‌های دنیا به اندازه‌ای زیاد است که ۷۴ درصد ثروت دنیا در دست ۵ درصد جمعیت قرار دارد و این نابرابری‌های آثار خود را در کشورهای مختلف از جمله کشور ما نشان می‌دهد و باعث افزایش آسیب‌پذیری می‌شود. میزان آسیب‌پذیری نیز به استرس‌ها و تهدیدهای محیط بیرونی و درون افراد بستگی دارد و انسجام اجتماعی را در معرض تهدید قرار می‌دهد. همچنین این آسیب‌پذیری به شرایط اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و… بستگی دارد.
۶۵۰ میلیون کودک دچار فقر مطلق هستند
او ضمن بیان این مطلب که هرچه سطح آموزش و مهارت در جامعه‌ای بالاتر باشد میزان آسیب‌پذیری کمتر است، عنوان داشت: کودکی از نظر زیستی و اجتماعی، متفاوت از دوره‌های دیگر زندگی است و مرحله‌ای حساس است که شخصیت فرد در این مرحله شکل می‌گیرد. استقلال و حقوقی که کودک دارد، باید به رسمیت شناخته شود و حمایت‌های ما نیز از کودک براساس اصول باشد؛ زیرا برخی از محبت‌هایی که به کودک می‌شود، باعث تخریب شخصیت او می‌شود.
رییس هیئت مدیره مؤسسه رحمان خاطرنشان کرد: در دنیا یک میلیارد کودک دچار فقر هستند. از این میان، ۶۵۰ میلیون کودک دچار فقر مطلق و محروم از نیازهای اساسی مانند سرپناه، بهداشت، تغذیه، آب سالم و آموزش هستند که در روستاها این محرومیت بیشتر از مناطق شهری است.
اسناد بین‌المللی مرتبط با حقوق کودک
معین با بیان این‌که از سال ۱۹۲۴ در اسناد بین‌المللی به حقوق کودک توجه شده است، اظهار داشت: اولین اعلامیه حقوق کودک در سال ۱۹۲۴ در ژنو به تصویب رسید که در آن به مسایلی مانند تغذیه و بهداشت توجه شده بود. در ۱۹۴۶ صندوق بین‌المللی یونیسف تأسیس شد که به حقوق کودکان توجه دارد. در ۱۹۴۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر به تصویب رسید که در آن‌جا بر حقوق کودک نیز تأکید شده است. در ۱۹۵۹ اعلامیه حقوق کودک صادر شد که این اعلامیه اساس کنوانسیون حقوق کودک قرار گرفت. در ۱۹۷۳ کنوانسیون حداقل سن اشتغال کودکان به تصویب رسید. در ۱۹۸۹ کنوانسیون حقوق کودک به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید که ۱۹۱ کشور از جمله ایران این کنوانسیون را امضا کردند. هدف این کنوانسیون، ایجاد زندگی بهتر برای کودکان و تلاش برای کمک به رشد هماهنگ جسمی، ذهنی، عاطفی، روانی و اجتماعی کودک است.
او افزود: سال ۱۹۹۰ اعلامیه جهانی زندگی سالم، در سال ۱۹۹۹ کنوانسیون ممنوعیت بدترین شکل کار کودکان، در سال ۲۰۰۰ ممنوعیت به‌کارگیری کودکان در جنگ و ممنوعیت خرید و فروش کودکان برای هرزه‌نگاری و در ۲۰۰۷ اعلامیه جهانی مطلوب برای کودکان به امضا رسید. در آستانه هزاره سوم ۸ هدف به تصویب رسید که به مسایلی مانند از بین بردن فقر، دست یافتن به آموزش ابتدایی، کم کردن مرگ کودکان، مبارزه با ایدز و گسترش برابری جنسیتی اشاره دارد.
وضعیت ایران در حقوق کودک، متوسط رو به پایین است
رییس هیئت مدیره مؤسسه رحمان گفت: جمعیت کودکان ایرانی ۲۱ میلیون است که این تعداد حدود ۲۸ درصد از جمعیت کشور را دربرمی‌گیرد. کشور ما دارای تنوع قومی است و اصولاً کسانی که دارای ویژگی‌هایی مانند سن کم، معلولیت، فقر و دارای جنس زن باشند، آسیب‌پذیری بیشتری خواهند داشت. جایگاه ایران در حقوق کودک نه خیلی بد است و نه خیلی خوب، بلکه در وضعیت متوسط رو به پایینی هستیم.
معین با اشاره به تاریخچه تأسیس مؤسسه رحمان بیان داشت: سال ۸۳ به این فکر بودیم که برای جامعه چه کاری انجام دهیم که مسایل موجود را آسیب‌شناسی و علل و عوامل پیدایش آن‌ها را شناسایی کنیم. به این ترتیب بود که مؤسسه رحمان شکل گرفت و سند آن تدوین شد. با توجه به این‌که کودکان آسیب‌پذیرترین گروه سنی هستند، اولین اولویت ما، کودکان، سپس نوجوانان و زنان هستند. طرح نهاد ملی حمایت از کودک نیز با توجه به اولویت اول ما و با پشتیبانی مؤسسه نیکوکاری مهرآفرین شکل گرفت.
راهکارهای ارتقای جایگاه کودک
او در رابطه با راهکارهای ارتقای جایگاه کودک گفت: آموزش خانواده‌ها در این زمینه بسیار اهمیت دارد؛ زیرا گاهی محبت خانواده‌ها به حال کودک مضر است. جای آموزش نیز در نهادهایی مانند آموزش‌وپرورش، رسانه‌ها و صداوسیماست که متأسفانه برخی از آن‌ها به جای آموزنده‌بودن، بدآموزی دارند. راهکار دیگر، آموزش‌های اجتماعی درباره حقوق شهروندی کودکان است. فضای شهری ما باید متناسب با روحیات کودکان باشد. یکسان‌سازی قوانین و مقررات و تشکیل نهاد ملی حمایت از کودک نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
رییس هیئت مدیره مؤسسه رحمان خاطرنشان کرد: سال ۱۹۸۹ ایران کنوانسیون دفاع از حقوق کودک را امضا کرد و موظف بود نهاد ملی حمایت از کودک را تأسیس کند، اما بعد از ۲۶ سال، هنوز این اتفاق نیفتاده است. اکنون طرح نهاد ملی حمایت از کودک تدوین شده و امید است به دولت تقدیم و به‌عنوان یک لایحه به مجلس ارایه شود و به تصویب برسد.
اسلام کامل‌ترین نگاه را به حقوق کودک دارد
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام امرودی؛ معاون اجتماعی شهرداری تهران، طی سخنانی با اشاره به این‌که اسلام کامل‌ترین نگاه را به حقوق کودک دارد، بیان داشت: اسلام در فضایی ظهور کرد که جامعه از هر لحاظ آلوده بود. اسلام در جامعه متصلب آن زمان طی ۲۳ سال بهترین برنامه را پیاده کرد، حقوق بشری ممتاز ارایه کرد. در حقوق بشر سال ۱۹۴۸ به حق سلامت، بهداشت، حق حیات و امنیت اشاره شده است، اما اسلام برای قبل از تولد و قبل از انعقاد نطفه هم برای کودک برنامه دارد.
معاون اجتماعی شهرداری تهران تصریح کرد: شورای شهر طرح شهر دوست‌دار کودک را مصوب کرد که این طرح چندین عنصر دارد و گفته شده شهری دوست‌دار کودک است که امنیت، سلامت، بهداشت، آموزش، اوقات فراغت و تعالی کودک را تأمین کند.
حقوقی که از کودکان تضییع می‌شود
او با اشاره به دسته‌بندی حقوقی که از کودکان تضییع می‌شود گفت: در شهر کودکانی وجود دارند که به دلیل اتفاقات طبیعی از داشتن پدر و مادر یا یکی از آن‌ها محروم می‌شوند. هرچند تعداد این کودکان کم است، اما وجود دارند. در شهر تهران یک مدرسه برای کودکان کار تأسیس شده که تعداد دانش‌آموزان این مدرسه ۴۰۰ نفر است. مورد دوم بزهی است که به واسطه اطفال اتفاق می‌افتد و از کودکان برای وقوع جرم‌هایی مانند قاچاق مواد مخدر استفاده می‌شود. مسئله دیگر جرمی است که بر خود کودک اتفاق می‌افتد؛ مثل فروش اعضای بدن او.
این سند شروع راه رسیدن به حقوق کودک است و قابل نقد و بررسی است
امرودی افزود: خلأ توجه به این نکات در قوانین و ساختار آموزشی ما دیده می‌شود و این مسئله یک پازل بزرگ است که شهرداری هم می‌تواند به آن عکس‌العمل نشان دهد. امیدواریم با رونمایی از این سند و اجرایی‌شدن آن شاهد اتفاقات خوبی در جامعه باشیم. دفاع از حقوق کودکان، نه به‌عنوان یک کار کارمندی، بلکه به‌عنوان یک عشق باید در دستور کار ما قرار گیرد؛ زیرا آینده این کشور در دست کودکان است. این سند شروع راه رسیدن به حقوق کودک است و قابل نقد و بررسی است.
سهیلا جلودارزاده؛ مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بانوان سخنران دیگر این نشست بود. جلودارزاده در ابتدای سخنان خود گفت: ما کار مشابهی را با همکاری معاونت امور زنان و خانواده در ارتباط با زنان سرپرست خانوار به‌صورت پایلوت در شهرری انجام دادیم. تشکیل یک نهاد حامی کودکان که مورد مطالعه قرار گرفته، خوشحال‌کننده است.
سرعت نهادسازی در جامعه ما مناسب نیست
او اظهار داشت: با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی امروز کشور و این‌که مسئله دهکده جهانی و انفجار اطلاعات در جهان تأثیر زیادی بر جامعه ما گذاشته است، اگر فکر اساسی نکنیم شاهد بحران‌هایی خواهیم بود. وجود زنان کارتن‌خواب و معتاد و کودکانی که با بیماری ایدز به دنیا می‌آیند، نشان می‌دهد سرعت نهادسازی در جامعه ما مناسب نیست و این سرعت باید بیشتر بشود.
جلودارزاده تصریح کرد: در مورد زنان سرپرست خانوار نهادهای متعددی فعالیت و بودجه‌های کشور را صرف می‌کنند، اما روزبه‌روز بر حجم مشکلات افزوده می‌شود که نیاز است این نهادها با هم ادغام شوند. مدیریت فرهنگی کشور ما عقب‌مانده است. آموزش‌وپرورش و رسانه‌ها باید برنامه‌ای هماهنگ برای تربیت نسل آینده داشته باشند.
ضرورت ارتباط سازمان‌یافته بین برنامه‌های زنان سرپرست خانوار و کودکان
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بانوان گفت: برنامه زنان سرپرست خانوار و کودکان در یک محدوده‌ای با هم اشتراک پیدا می‌کند. پیشنهاد من این است که این ارتباط سازمان‌یافته ایجاد شود تا مسئله به‌صورت ریشه‌ای حل شود. مادر و کودک از هم جداشدنی نیستند و این ارتباط می‌تواند آینده کودک را تضمین کند.
سلامت نیوز: وضعیت ایران در حقوق کودک/حقوقی که از کودکان تضییع می‌شود
