تحول ۳۶ ماهه “سلامت” برمدار قانون
سلامت نیوز:طرح تحول نظام سلامت که اکنون ۳۶ ماه از اجرای آن در حوزه سلامت کشور میگذرد، با سه محور بنیادین کاهش پرداخت از جیب مردم در حوزه بهداشت و درمان، ارتقاء عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و توسعه زیرساختهای سلامت آستین بالا زد تا بتواند سیاستهایی را که چندین سال در این حوزه مغفول مانده بود، محقق کند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، علیرغم برخی بهانهها و هجمههایی که علیه طرح تحول نظام سلامت و اقداماتش در حوزه بهداشت و درمان، مطرح میشود، طبق اعلام کارشناسان و با استناد به اسناد و سیاستهای بالادستی مشخص میشود که طرح تحول نظام سلامت چیزی جز اجرایی کردن سیاستها و قوانین بالادستی در حوزه سلامت نبود و نیست.
شاهد این گفته نیز سیاستهایی است که در قوانین مختلف وجود دارد. به عنوان مثال افزایش سهم سلامت از بودجه دولت یکی از مسائلی بود که در بند ۱۰ سیاستهای کلی سلامت و ماده ۳۴ قانون برنامه پنجم ذکر شده بود. همچنین بحث اختصاص منابع مالی برای خرید خدمت، مدیریت بهینه منابع و انضباط مالی، رفع بحران کمبود دارو و تجهیزات پزشکی، کنترل قیمت دارو و تجهیزات پزشکی و حمایت از داروهای تولید داخل از جمله مواردی بوده که طرح تحول نظام سلامت برای تحقق آنها اقدام کرده است و جالب است که این موارد به ترتیب در بندهای هفت، ۱۰، یک، چهار و پنج سیاستهای کلی نظام سلامت به صراحت ذکر شدهاند.
علاوه بر این، اقدام در جهت بیمه کردن افراد فاقد بیمه سلامت پایه، کاهش میزان پرداختی بیماران در بیمارستانهای دولتی وابسته به وزارت بهداشت و تعدیل قیمت تعرفه ارائه خدمات در جهت واقعی شدن آنها که در بند ۹ سیاستهای کلی سلامت و ماده ۳۸ قانون برنامه پنجم توسعه آمده است نیز از دیگر اقدامات قانونی طرح تحول نظام سلامت بوده است.
در عین حال اقداماتی مانند راهاندازی واحدهای ارائه خدمات سلامت، ارتقای کیفیت خدمات سلامت در بخش دولتی، رایگان کردن زایمان طبیعی برای مادران، مدیریت ارائه خدمات و حفاظت مالی برای مبتلایان به بیماریهای صعبالعلاج، طراحی نظام نوین ارائه خدمات مراقبتهای اولیه سلامت، تکمیل، توسعه و اصلاح برنامه پزشک خانواده و … از جمله مواردی است که طرح تحول نظام سلامت آنها را با نظر به بندهای سیاستهای کلی سلامت و قانون برنامه پنجم توسعه پیش برده است.
محور نخست؛ کاهش پرداخی از جیب مردم
بر این اساس باید توجه کرد که طرح تحول نظام سلامت توانسته در جهت تحقق پوشش همگانی سلامت با محور کاهش پرداختی از جیب مردم گام بردارد؛ به طوریکه با اقداماتی که طی سه سالونیم گذشته در قالب این طرح انجام شد، شاهد کاهش سهم پرداخت از جیب مردم از ۳۷ درصد به ۸٫۵ درصد از هزینههای بستری بودیم. همچنین کاهش ۴۲ درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی پر مصرف نیز در طی این مدت انجام شد که منجر به بهرهمندی ۲۱ میلیون بیمار از خدمات بستری شد.
در عین حال حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینههای کمرشکن در بیمارستانهای دولتی برای ۷۷٫۴ درصد از جمعیت کشور انجام شد و پوشش ۸۵ درصدی هزینههای درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوجهای نابارور نیز صورت گرفت. در عین حال کاهش ارجاع مردم برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی از حدود ۱۰۰ درصد به کمتر از سه درصد، از جمله دستاوردهای تحول در این حوزه بوده است. همچنین انجام یک میلیون و ۳۱۳ هزار زایمان طبیعی رایگان و ۱۰۲ میلیون ویزیت سرپایی با تعرفه دولتی نیز از جمله اقدامات تحولی بوده است. باید توجه کرد که در قالب طرح تحول سلامت، برای نخستین بار در کشور شاخص پرداخت مستقیم از جیب مردم در تمام مراکز دولتی، خصوصی، بستری و سرپایی از ۵۳ درصد به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافت.
قانونی که دومین محور “تحول” شد
بر اساس دومین محور طرح تحول سلامت یعنی ارتقای عدالت در دسترسی به خدمات سلامت شاهد اقداماتی نظیر ماندگاری ۵۷۴۹ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص در ۳۳۸ بیمارستان و ۳۰۱ شهر محروم بودیم. همچنین مقیمی ۷۲۰۰ پزشک متخصص در ۱۹ رشته تخصصی در ساعات عصر و شب در ۴۱۲ بیمارستان و ۲۱۴ شهرستان و همچنین ارائه خدمات سرپایی توسط ۱۶ هزار و ۸۵۲ پزشک در پلی کلینیکهای تخصصی در ۳۸۵ شهر از دیگر اقداماتی بوده که برای تحقق عدالت در دسترسی به خدمات انجام شده است. در این راستا ساخت و تکمیل ۱۸۷۴ خانه بهداشت و ۲۶۳ مرکز خدمات جامعه روستایی نیز صورت گرفته است.
در عین حال راهاندازی ۵۰۸۰ پایگاه سلامت و ۱۹۰۲ مرکز جامع سلامت از جمله اقدامات تحولی در راستای تحقق عدالت در دسترسی به خدمات سلامت بوده است. از طرفی برنامه گسترش مراقبتهای اولیه بهداشتی در مناطق شهری بالای ۲۰ هزار نفر و حاشیه شهرها با توزیع ۱۵۸۱۷ مراقب سلامت، ۳۱۷۳ پزشک عمومی، ۱۰۲۲ دندانپزشک عمومی، ۷۷۳ کارشناس تغذیه، ۱۱۵۹ کارشناس سلامت روان، ۳۳۷۲ کارشناس بهداشت محیط و ۱۱۹۰ پرستار و بهیار را پیش برده است.
و اما توسعه زیرساختها
نگاه ویژه به اورژانس
تحول سلامت در محور سومش یعنی توسعه زیرساختهای سلامت، اقدام به بازسازی ۲ میلیون متر مربع فضای فیزیکی، توزیع بیش از ۷۷ هزار قلم تجهیزات هتلینگ، نوسازی ۳۹ هزار تخت بیمارستانی، بهسازی و تجهیز ۱۲ هزار و ۵۰۰ اتاق استراحت کادر پرستاری و توزیع ۲۹۰۰۰ تخت بیمارستانی کرده است. همچنین افزودن تعداد ۲۴۸۳ تخت ویژه به ظرفیت تختهای ویژه کشور، توسعه و ساخت ۱۸۰۰ اتاق تک نفره زایمان، بهسازی و افزایش ظرفیت اورژانس بیمارستانی با بهرهبرداری از ۱۷ پروژه اورژانس با ظرفیت ۲۶۰ تخت، ساخت و گسترش ۱۲۵ بخش اورژانس در بیمارستانهای تروما و اصلی کشور و افزوده شدن ۲۴۰۰ دستگاه آمبولانس به ناوگان اورژانس زمینی انجام شده است.
علاوه بر این راهاندازی ۲۵۰ پلیکلینیک تخصصی، شامل ۶۴۴۰ مطب و تهیه و توزیع ۲۷۵۰۰ قلم تجهیزات پزشکی سنگین و متوسط، در راستای توسعه زیرساختهای سلامت بوده است. ساخت و راهاندازی ۱۷ مرکز جدید درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم و توسعه و تجهیز ۲۴ مرکز درمان ناباروری نیز در ادامه همین روند صورت گرفته است.
همچنین استانداردسازی و توسعه ۱۰۰۰ تخت بستری روانپزشکی و ۱۵ بخش اورژانس روانپزشکی، استانداردسازی و توسعه ۹ مرکز تخصصی درمان سوختگی و توسعه ۱۸۵ تخت ویژه سوختگی از جمله توسعه زیرساختهای سلامت در بخشهایی بوده است که سالهای سال دور از چشم مسوولان کشور مغفول مانده بود.