دورنمای نظام سلامت در دوران پساتجمیع
سلامت آنلاین- تجمیع بیمهها که بر اساس قانون باید سال ها قبل محقق میشد، امروز به موضوعی داغ در بین مسئولان وزارت بهداشت و رفاه و حتی مردم عادی تبدیل شده است.
اگرچه نتیجه یک نظرسنجی مردمی که در روزهای اخیر توسط یکی از روزنامههای کثیرالانتشار انجام شد، حکایت از اقبال بالای مردم نسبت به تجمیع بیمهها و استقبال آنها از تولیت واحد منابع بیمهای دارد، اما منتقدان میگویند که مردم عادی در جریان همه زوایای این طرح بزرگ و پیچیده نیستند و بنابراین امکان دارد تصمیم آنها برمبنای احساسات صورت گرفته باشد.
یکی از راهحلهای ارائه پاسخ به این استدلال منتقدان این است که فرض کنیم همین امروز قانون برزمین مانده تجمیع بیمهها شکل عملیاتی به خود گرفته و جنجالها به پایان رسیده است. اگر با این فرض به بررسی مزایای تجمیع بیمهها پرداخته شود، این کار میتواند قدم مثبتی در راستای شفافسازی مزیتهای پنهان این طرح باشد و شهروندان معمولی را بیشتر در جریان اتفاقات مثبت پس از تجمیع بیمه ها قرار دهد.
مدیریت یکپارچه بیمارستانها
قائم مقام وزیر بهداشت در امور مشارکتهای اجتماعی معتقد است اگر فرض کنیم تجمیع بیمهها انجام شده، خواهیم دید که مشکلات متعدد این حوزه مرتفع شده و عملا بیمارستانها از یک مدیریت یکپارچه برخوردار شدهاند. دکتر محمد هادی ایازی در گفت و گو با سلامتآنلاین با تاکید بر اینکه بیمهها نیز همین وحدت رویه و وضعیت باثبات را خواهند داشت، میگوید: «تعامل بین این مولفهها به یک تعامل منطقی تبدیل شده و مشکلات عملا برطرف خواهد شد، در حالی که پیش از این مردم از این ناحیه دچار رنج و ناراحتی بودند.»
وی همچنین به نظرسنجی اخیر در مورد تجمیع بیمهها اشاره و تصریح میکند: «خوشبختانه طبق نتیجه آن نظرسنجی، بالغبر سه چهارم مردم خواستار تجمیع بیمهها و مدیریت یکپارچه هستند تا بتوانند از طریق آن مشکلات خود را حل کنند. بنابراین میطلبد که ما توجهی به وضعیت امروز خود که پشت فلان میز نشستهایم، نکنیم و تنها مصلحت مردم را در نظر بگیریم و برمبنای آن و بدون توجه به پست مدیریتی خود، در این باره تصمیمگیری کنیم. اگر با این نگاه حرکت کنیم، حتما بخش عمدهای از مشکلات ما برطرف خواهد شد.»
عدالت در حوزه درمان
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است که اگر امروز تجمیع بیمهها صورت بگیرد، کمترین اتفاق در زندگی مردم این خواهد بود که همه آنها از یک شرایط مساوی در زمینه درمان و برخورداری از تسهیلات بیمهها بهرهمند میشوند. دکتر حسن تامینی در گفتوگو با خبرنگار سلامتآنلاین با تاکید بر اینکه پیش از تجمیع، مردم تفاوتهای فاحشی در سطوح مختلف بیمهای بین خود و دیگران احساس میکردند، میگوید: « با تجمیع بیمهها همه مردم از حمایتهای بیمهای برخوردار شده و عده عظیمی که با بیمهها مشکل داشتند، به یک راه حل منطقی برای حل مشکل رسیدهاند.» وی اضافه میکند: «رضایتمندی مردم زمانی حاصل میشود که همه آنها بتوانند از حمایت بیمهها استفاده کنند. با تجیمع بیمهها این اتفاق افتاده و درواقع در یک کلام ساده میتوان گفت که بین لایههای مختلف مردم عدالت برقرار شده است.»
مواردی که ذکر آن رفت تنها گوشهای از امتیازات اجرایی شدن طرح تجمیع بیمهها بود که انعکاس نتایج آن، تحولات مثبتی را در زندگی اقشار مختلف رقم میزند. بنابراین میطلبد مسئولان ما امروز ضمن دوری از حاشیهها، به یک راهحل منطقی در این زمینه برسند.
تعدد بیمهها مطلوب مردم نیست
ایازی در ادامه صحبتهای خود با سلامت آنلاین تصریح میکند: «یکی از نکات حائز اهمیت این است که تعدد بیمهها و تفاوت خدمتی که به مردم ارائه میشود، اصلا مطلوب حال مردم نیست و اثر منفی روی آنها میگذارد. چراکه بیمهها با خیلی از مراکز درمانی قرارداد ندارند و لذا مراجعه مردم به بیمارستانها به صورت آزاد انجام میشود.»
وی با تاکید بر اینکه تولیت واحد بیمه به معنای آن است که بیمه با تمام مراکز درمانی موجود در سطح کشور قرارداد بسته و همه را موظف به ارائه خدمت کرده است، خاطرنشان میکند: «نکته بعدی این است که در زمینه تجمیع بیمهها یک تجربه بینالمللی وجود دارد. تصمیمگیران و دستاندرکاران بیمهای بهتر است به کشورهای مختلف مراجعه کنند و در خصوص تعداد بیمههای موجود در آن کشورها به تحقیق تفحص بپردازند و ببینند که آیا آنها هم مثل ما از ۳۰ یا ۴۰ بیمه برخوردار هستند؟»
ایازی ادامه میدهد: «اصلا ممکن است تعدد بیمهای این کشورها حتی به ۱۰۰ واحد نیز برسد و اجرای آن موفقیتآمیز باشد، اما اگر آنها تنها یک بیمه دارند و موفق هستند، ما هم بهتر است بیمهها را واحد کنیم. چه ضرورتی وجود دارد که تا این اندازه تعدد بیمهای وجود داشته باشد؟»
قائم مقام وزیر بهداشت در امور مشارکتهای اجتماعی با اشاره به اینکه با وجود تمرکز مدیریتی، ارتباط بین سازمان بیمهگر و بیمهگذار تبدیل به یک ارتباط منطقی میشود، میگوید: «در این شرایط دلیلی نمیماند که هشت ماه یا ۱۰ ماه بگذرد و بیمارستانی که قصد پذیرش بیمار و ارائه خدماتی نظیر غذا و تجهیزات به او را دارد، نتواند از عهده هزینه این خدمات برآید و از طرفی از عهده پرداخت حقوق پرسنل پزشک و غیرپزشک نیز بر نیاید. طبیعی است که این روند، بر فرایند درمان اثر منفی میگذارد.»
وی با تاکید بر اینکه قانونگذار گفته بیمهها باید تجمیع شوند و در برنامه پنج ساله پنجم نیز به این مساله به صراحت اشاره شده است، اضافه میکند: «از طرفی تجربه مثبت بینالمللی نیز در این زمینه وجود دارد. همچنین هماکنون ارائه خدمات درمانی به مردم به صورت ناقص درحال انجام است. وقتی همه این مسائل به طور همزمان وجود دارد، چه نیازی است که این موضوع را در بوق و کرنا کرده و آن را وارد حاشیه کنیم؟ بهتر است آن را در چارچوب یک بحث کارشناسی و منطقی به نتیجه رسانده و حل و فصل کنیم.»
ایازی تصریح میکند: «۹ بیست و هفتم بیمه شخص کارگری که سازمان تامین اجتماعی متولی آن است، مربوط به بیمه درمان میشود. باید بررسی شود که آیا این رقم واقعا برای کارگران هزینه میشود؟ هماکنون بیمارستان جرجانی در تهران مربوط به تامین اجتماعی است. چندسال است که این بیمارستان عملا تعطیل شده و از آن استفاده نمیشود. حاشیه تهران کارگر نشین هستند. تامین اجتماعی چند بیمارستان دارد که به این افراد ارائه خدمت دهد؟ این کمبودها در بحش کارگری اثر سو میگذارد.»
دولت باید از تجمیع بیمه ها حمایت کند
حسن تامینی معتقد است که به موضوع تجیمع بیمهها باید از دو منظر نگریست. این نماینده مجلس در ادامه گفتوگوی خود با سلامت آنلاین ضمن انتقاد از اینکه دولت فعلی و دولت قبلی هیچ حمایت و کمکی در زمینه تجمیع بیمهها نکردهاند، میگوید: «علیرغم اینکه تجمیع بیمهها در قانون آمده و مصوبه مجلس نیز بوده است، اجرایی نشده و زیرساختها و بستر مورد نیاز آن نیز فراهم نشده است.»
تامینی ادامه میدهد: «امروز در کشور بیمههای متعدد و متفاوتی درحال فعالیت هستند که هریک از آنها برنامهریزیهای خاصی برای خود انجام دادهاند. حالا اگر واقعا زیرساختهای این مساله را فراهم نکنیم و دولت هم تعهدی در زمینه حمایت از بحث ادغام بیمهها و تقویت آنها ندهد، آثار و تبعات بسیار نامناسبی به جا خواهد گذاشت و نارضایتیها را افزایش خواهد داد که در ادامه، بیمههای با کارکرد مثبت و مناسب را نیز دچار مشکل و چالش میکند. بیمههایی که واقعا توانایی پوشش خدمات را ندارند نیز با مشکل مواجه میشوند و در مجموع یک نارضایتی شدید در سطح عام بیمهها اتفاق خواهد افتاد.»
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصریح میکند: «اگر دولت این بحث را بپذیرد و حمایتهایی از جنس آنچه قبلا اتفاق افتاده، انجام دهد، شرایط بسیار خوبی خواهیم داشت. مثلا دو سال پیش ما مشکل دارو داشتیم والان تقریبا مشکل دارو حل شده است. در بحث تجهیزات پزشکی و سلامت مردم نیز مشکلات زیادی داشتیم که با ورود دولت، به سروسامان رسیده است. در بحث بیمهها نیز وضعیت همین است. اگر تجمیع صورت نگیرد یک فاجعه رخ میدهد و مشکلی بر مشکلات اضافه میشود، اما اگر دولت واقعا حمایت و منابع لازم را تزریق کند و مطابق قانون، یک سطح مساوی برای بیمههای تجمیع شده ببیند، قطعا همه مردم راضی خواهند شد.»
در هر حال به نظر می رسد دورنمای نظام سلامت در دوران پسا تجمیع روشن است؛ باید دید زور قانون به سازمان تامین اجتماعی می چربد یا قانون گریزی شمشیرش تیز تر است؟!