واکنش وکيل عباس کيارستمي به احتمال خطاي پزشکي در مرگ عارف لرستاني
چه خبر – عادل مقدس: بايد راه قانوني براي اثبات خطاي پزشکي را طي کرد!
عادل مقدس (وکيل پرونده پزشکي رضا رستمي و عباس کيارستمي) با تعريف خطاي پزشکي گفت:
اصولاً تعريفي که ما در کتب حقوقي درباره خطاي پزشکي داريم اين است که هرگونه تقصير و قصوري که از طرف پزشک منجربه آسيب جسمي و يا فوت شود؛ ميتواند خطاي پزشکي باشد. تقصير و قصور شامل سهلانگاري، بي مبالاتي و يا عدم رعايت نظامات و اصول پزشکي است اما تشخيص اينکه کدام رفتار باعث آسيب به بيمار شده و يا فوت بيمار را به دنبال داشته با اشخاص متخصص و کارشناسان امر است.
وي ادامه داد:
اينکه هر فردي فوت ميکند ما به خودمان اجازه بدهيم که فوري بگوييم اين فرد بر اثر خطاي پزشکي فوت کرده در واقع اصل موضوع را لوث ميکند و لوث شدن اين مسئله در جامعه نيز باعث ميشود اهميت چنين مسائلي در جامعه و بهصورت کلان کمرنگ شود. از طرف ديگر اين مسائل باعث ميشود اعتماد دوجانبه بين بيمار و پزشک در جامعه از بين برود و اين بسيار خطرناک و نگرانکننده است. حتي ما نيز که با عنوان وکيل چنين پروندههايي را پيگيري ميکنيم؛ حق نداريم پيش از مشخص شدن موضوع و وصول نظريه، نظري غيرکارشناسانه بدهيم بلکه ادعايي را مطرح ميکنيم و دلايل آن را ارائه ميدهيم و تشخيص خطاي پزشکي توسط يک گروه پزشکي و کارشناسان انجام ميگيرد.
مقدس که سابقه وکالت پروندههاي پزشکي افرادي همچون عباس کيارستمي و رضا رستمي را در کارنامه کاري خود دارد، با ابراز تاسف از درگذشت عارف لرستاني افزود:
يکي از معضلات و مشکلات در پروندههاي پزشکي عدم توجه به مدارک است. اصليترين مدرک براي اثبات خطاي پزشکي جسم بيمار و متوفي است. بهتر است قبل از آنکه ما به کارهاي ژورناليستي روي بياوريم، تلاش کنيم تا جسد متوفي سريعتر به مرحله کالبدشکافي برسد. اين اقدام صحيح جهت نگه داشتن دلايل و مدارک تنها با درخواست اولياي دم و با دستور قضايي امکانپذير است.
بايد ديد پزشک عمومي او را معاينه کرده است يا متخصصعلاوه بر جسد متوفي که ميتواند در هنگام کالبدشکافي بسياري از مسائل را روشن کند، پرونده پزشکي نيز بسيار موثر است. درباره زندهياد عارف لرستاني باتوجه به اينکه در کمتر از ۲۴ ساعت بعد از مراجعه به بيمارستان فوت کرده است، نميتوان پرونده پزشکي مفصلي داشت. بايد ديد پزشک عمومي زندهياد لرستاني را معاينه کرده است يا متخصص؟ در ضمن بايد به ياد داشته باشيم که آن پرونده نتيجه تشخيص پزشکي است که معاينات و اقدامات را انجام داده و ما از او در حال حاضر شاکي هستيم. بهترين راه براي اثبات خطاي پزشکي کالبدشکافي است که بعضا اقدامات پزشک معالج و پرونده پزشکي بيمار را هم زير سوال ميبرد. تا زماني که کالبدشکافي نشود مدرک قابل قبولي در دست نيست و معمولاً پزشکان رفتار خود را با اين استدلال که هيچ مدرکي در دست نيست و ما اقداماتمان را براساس تشخيص انجام دادهايم، توجيه ميکنند.
به جاي همهمه رسانه اي بايد به سمت پي گيري قانوني حرکت کنيمبهتر است بهجاي همهمه و فضاسازي رسانهاي به سمت پيگيري حقوقي و قانوني حرکت کنيم و اگر مدعي خطاي پزشکي هستيم ميبايست به دنبال راهحل مناسب براي تحصيل دلايل و مدارک باشيم. در صورت اثبات خطاي پزشکي مجازاتهاي مختلفي براي پزشک درنظر گرفته ميشود و از نظر صنفي ميتواند مجازات انفصال موقت تا انفصال دائم را در پي داشته باشد. در قانون مجازات نيز مبحث خطاي پزشکي و فوت ناشي از آن تحت عنوان قتل شبيه عمد شناخته ميشود که حبس، جزاي نقدي و پرداخت ديه را به دنبال دارد.
وي با تاکيد بر اينکه نبايد بدون مدرک به دنبال طرح مسائل حقوقي بود، گفت:
گاهي خانواده يا نزديکان متوفي سخناني ميگويند که ناشي از احساسات و ناراحتي است و ميتوان به آنها حق داد، اما برخي افراد که نه نسبت خويشاوندي دارند و نه در موضوع ورودشان توجيهپذير است، احتمالا با طرح اين مسائل به دنبال ديده شدن خودشان در رسانهها هستند. ادعاي بدون مدرک در مواردي حتي ميتواند جرم باشد و پزشک يا پزشکان ميتوانند عليه کسي که افترا ميزند يا نشر اکاذيب ميکند، شکايت کنند. اين اقدامات نه تنها سودي براي خانواده متوفي ندارد بلکه ميتواند آسيبهاي جدي هم به پرونده بزند. به همين دليل به صورت کلي به وجود آوردن هجمه بدون دليل و مدرک درست نيست و بايد در جوي آرام و بدون هياهو مسئله را بررسي کرد و اجازه نداد افرادي از چنين ماجراهايي براي خود فضايي براي ديده شدن به وجود بياورند.
وي در پايان اظهار داشت:
ميبايست جو حاکم با درايت جامعه پزشکي و راهکار عملي و جدي فيصله پيدا کند. همانطور که در گذشته هم بارها عرض کردم جامعه پزشکي ميبايست بياعتمادي به وجود آمده، که در برخي موارد هم به حق است را ترميم کند و جبهه گرفتن و دفاع کورکورانه از هرطرف، چه از طرف جامعه پزشکي و چه از جانب مردم درگير در مسائل پزشکي نميتواند راهکار مثبتي در پي داشته باشد.